Flipperaar of meester?

‘Druk’, zeg ik als ze vragen hoe het met me gaat. Mijn leven is een doorlopende finalewedstrijd. Nauwelijks witte plekken in mijn agenda. Zondagavond onderhandel ik met mijn vrouw over wederzijdse afspraken en het huishouden. Iedere ochtend om 06.15 uur zit ik met de laptop op schoot. Ik neem mijn mail door en bereid me voor op de dag die komen gaat. Alles wil ik goed doen en ik vind ook alles belangrijk. Er mag niets mis gaan. Al vroeg in de ochtend bekruipt me een gejaagd gevoel dat ik de rest van de dag niet meer kwijt zal raken. Pauzes gun ik mezelf niet. Ziek zijn is niet mogelijk, daar heb ik geen tijd voor. Het idee dat ik misschien niet kan slapen leidt tot een gevoel van paniek. Mijn hoofd is een turbo maar ik móet slapen om de volgende dag door te komen. Het weekend heb ik nodig om te revalideren en zondagmiddag begint de motor alweer te draaien. Om mezelf in de race te houden eet ik superfoods en doe ik kortdurende High Intensity Trainingen. Ondertussen voel ik mij in toenemende mate tekort schieten. Ik droom van die voetreis door Nepal waar ik mezelf helemaal terug ga vinden. Met mijn wekelijkse mindfulness-uurtje houd ik mijn gezondsheidswaan in stand en koester ik de illusie van innerlijke rust. Is dit beeld herkenbaar voor je? Wordt het tijd om keuzes te maken?

Flipperkast

We laten ons bestoken als willoze slachtoffers. Een woeste stroom van mailtjes, Facebook-, Whatsapp-, Insta- en LinkedIn-berichten daalt op ons neer en landt in de bodemloze put van de korte termijn behoeftebevrediging. Onze zintuigen worden voortdurend geprikkeld en de stilte voelt ongemakkelijk. De aandacht schiet van hot naar her en we zijn geneigd verschillende dingen tegelijk te doen. Onze hersenen zijn daar niet op toegerust en ons brein ontaardt in een flipperkast.

De verwachtingen van onszelf zijn hoog gespannen. Of het nu gaat om ons werk, de liefde, ons sociale leven, gezondheid of ons huis, we willen het beste eruit halen. Het aantal keuzes dat we kunnen maken is legio en daarmee neemt de druk op onszelf toe om goede beslissingen te nemen. We kijken goed om ons heen hoe anderen het doen en we willen vooral de boot niet missen. Als we achterblijven hebben we het aan onszelf te danken. Dus gaan we door, houden alle ballen in de lucht, poetsen ons Facebook-profiel op en overleven tot de volgende vakantie.

Doekje voor het bloeden

Tegelijkertijd is er een toenemende behoefte aan diepgang, ontspanning, kwaliteit, ambachtelijkheid en éénvoud. Steeds meer jongeren hebben genoeg van de druk en zoeken naar rust, authenticiteit en zingeving. De vraag naar mindfulness, wellness, biologisch voedsel, tiny houses en Azië-reizen is groot. Blijkbaar willen we ontsnappen aan ons oppervlakkige bestaan en zijn we op zoek naar betekenis. Wat is de juiste strategie en wanneer is het enkel een doekje voor het bloeden? Verhoogt mindfulness de kwaliteit van ons leven of is het slechts een hulpmiddel om onze jachtige levensstijl vol te houden?

Tony Crabbe stelt in zijn boek ‘Busy’ dat ‘druk zijn’ in wezen een vorm van vermijding is. Door voort te jagen hoeven we niet stil te staan en belangrijke keuzes te maken. Crabbe spreekt van de dominantie van de input. We laten ons volledig leiden door invloeden van buitenaf maar missen zelf de regie. Hij nodigt ons uit om het stuur weer in handen te nemen.

Mastery

Om een staat van mastery te bereiken moet je volgens Crabbe aan een aantal voorwaarden voldoen. Op de eerste plaats is het zaak om het streven ‘alles onder controle te houden’ op te geven. We hoeven niet overal op te reageren en mogen best wat balletjes laten vallen. Niet elke Facebook-melding hoeft beantwoord te worden en met een beetje minder komt het ook wel goed.

Op de tweede plaats is het van belang om moeilijke keuzes daadwerkelijk te maken. We kunnen niet alles doen en zeker niet tegelijk. Houd jezelf geen worst voor met je dagelijkse mindfulness-oefening. Het is niet genoeg en kan, paradoxaal genoeg, juist bijdragen aan vermijding. Ook die timemanagement-training is geen oplossing. Het houdt de illusie van controle in stand en faciliteert je om nóg meer activiteiten in een dag te proppen. Om echt iets te veranderen moeten we harde noten kraken. Of het nu gaat om minder werken, kleiner wonen, taken uitbesteden, de TV de deur uit doen, je getrouwde minnaar de wacht aanzeggen of whatever, het komt op hetzelfde neer: minderen. Laat bij je keuzes kwaliteit zwaarder wegen dan kwantiteit, daar word je gelukkiger van.

Op de derde plaats is het volgens Crabbe essentieel om onze aandacht te managen. Dus focussen op één ding tegelijk. Dat wordt een stuk makkelijker als je minder ballen in de lucht hoeft te houden. Multitasken lijkt efficiënt maar is een zware belasting voor ons brein.

Hoop

Van nature ben ik geneigd om met twee treden tegelijk de trap op te lopen. Ik ben gevoelig voor verleidingen van verschillende makelij en ik ben dol op flipperen. Echt Zen hoef ik niet te worden. Maar een beetje meester, dat moet toch kunnen? Alle hoop gevestigd op 2022!

Lees ook de blogs: Burnout, een hoopje as...,  Slimmer werken en Zo slim en toch niet gelukkig?

Bron: Tony Crabbe, 'Nooit meer te druk' (2016)'